back  

Bindweefsel of ondersteunings weefsel

 

Wat is bindweefsel?

  Die derde germinatiewe laag van die embrio, die mesoderm vorm gedurende die derde week van ontwikkeling. Die weefsel wat gevorm word by die mesodermale selle staan bekend as mesenkiem en dit is vanaf mesenkiem selle wat die verskillende bindweefsels van die liggaam ontwikkel. In die verlede is die strukturele rol van bindweefsel oorbeklemtoon terwyl die metaboliese ondersteunings funksie verwaarloos is, daarom verkies die meeste outeurs vandag die benaming van ondersteunings weefsel eerder as bindweefsel. Bindweefsel is saamgestel uit verskeie makromolekules, waarvan baie ook deel vorm van die long, nier, die wande van bloedvate, die glasagtige jellie van die oog, en die sinoviale vloeistof. Meeste organe en weefsels bevat klein hoeveelhede van die selfde makromolekules versamel in membrane en septa. Dus bevat feitlik alle strukture bindweefsel.

In teenstelling met epiteel, wat geen of min ekstrasellulêre materiaal bevat, bestaan bindweefsel hoofsaaklik uit ekstrasellulêre matriks (ESM) waarin 'n paar selle ingebed is. Die ekstrasellulêre matriks bestaan uit ten minste 19 verskillende tipes kollagene, die verwante fibreuse proteïene bekend as elastin en fibrillin, 'n reeks van glikosaminoglikane (GAGs) en ekstrasellulêre strukturele glikoproteïene.

  • Coetzee et al p67
  • Stevens en Lowe p49-57
  • Wheater p65-67

Tradisionele klassifikasie van bindweefsel

 

Amorfe grondstof

  Jellie-agtige stof wat hoofsaaklik bestaan uit glikosaminoglikane en glikoproteïene.
  • Glikosaminaglikane bestaan uit groot, onvertakte polisakkeried kettings of herhalende disakkeried eenhede
  • Kan in vier groepe verdeel word: hialuron suur, chondroïtien sulfaat en dermatan sulfaat, heparin en heparan sulfaat en keratan sulfaat
  • Groot oop heliese konformasie: sterk hidrofillies
  • Hoë negatiewe lading veroorsaak die terug hou van water en ione

Fibrillêre proteïene

 
  • Fibronektien: medieer adhesie tussen selle en komponente van die ekstrasellulêre matriks
  • Fibrillien: hoofkomponent van mikrofibrille
  • Elastien: hidrofobiese proteïen wat die hoofkomponent is van elastiese vesels
  • Kollageen: meer as 19 verkillende kollagene is geïdentifiseer.

    Die fibrillêre kollagene word aangetref in weefsels as lang, hoogs georganiseerde fibrille met 'n kenmerkend gestreepte patroon in elektron mikroskopie.

    Tipe I kollageen (algemeenste), word aangetref as kruis-gestreepte fibrille in 'n groot aantal weefsels.
    Dit is saamgestel uit twee identiese alfa-kettings bekend as alfa-1(I) en een alfa-2(I) ketting.

    Tipe II kollageen, 'n fibrillêre kollageen van kraakbeen, bestaan uit drie identiese alfa-kettings genoem alfa-1(II).

    Tipe III kollageen word in klein hoeveelhede in 'n groot aantal weefsels aangetref en in groot hoeveelhede in groot bloed vate
    Dit bestaan uit drie identiese kettings genoem alfa-1(III).

    Retikulêre vesels (retikulin), dun fibrille van tipe III kollageen, vorm 'n los netwerk in baie ondersteunings weefsel en is veral prominent net onder die basaal membraan. In parenchiem organe soos die lewer en niere vorm dit 'n netwerk om die selle te ondersteun.

    Die nonfibrillêre kollagene is soortgelyk aan die fibrillêre kollagene, maar bevat groot globulêre domeine. Self-versameling van meeste van die nonfibrillêre kollagene sluit gewoonlik die binding tussen die globulêre domeine in, om netwerke te vorm. Byvoorbeeld, tipe IV kollageen in basaal membrane versamel self tot 'n komplekse drie-dimensionele netwerk wat 'n diffusie versperring vorm in die renale glomerulus en pulmonêre alveolus. Dit verskaf ook ondersteuning vir epiteel en endoteel selle in hierdie weefsel sowel as in die vel, die spysverterings kanaal, en bloed vate.


Strukturele glikoproteïene

 
  • Laminin: hoofkomponent van die basaal membrane
  • Entactin: bind die laminin aan tipe IV kollageen
  • Tenascin: rol in sel migrasie

Basaal membraan (BM)

 

Sel adhesie aan ESM

 
  • Hemidesmosome - anker intermediêre filament se sitoskelet aan basaal membraan (BM)
  • Fokale kontak - anker aktien filament se sitoskelet aan BM
  • Laminin reseptor - anker selle aan laminin in BM

Siekte toestande as gevolg van oneffektiewe ondersteunings weefsel

 
  • Osteogenese imperfecta - defektiewe kollageen formasie as gevolg van genetiese abnormaliteite
  • Ehlers-Danlos sindroom - mutasies in gene vir tipe I kollageen
  • Marfan's sindrooom - afwesigheid van fibrillien
  • Chondrodisplasie - mutasies in gene vir tipe II kollageen
  • Alport sindroom - glomerulêre basale verdikking
  • Sistemiese sklerose - oor produksie en opeenhoping van kollageen en ander ekstrasellulêre matriks proteïene in die vel en ander organe

Ondersteunings selle

 

Samestelling van verskillende weefsels en organe

  Verskille in die bindweefsel van been, vel en kraakbeen kan deels verduidelik word deur die verskille in die inhoud van die spesifieke komponente. Byvoorbeeld,
  • Tendons en ligamente bestaan hoofsaaklik uit tipe I kollageen fibrille en klein hoeveelhede ander komponente wat help met die organisasie van tipe I fibrille in vesels en vesel bondels.
  • Kraakbeen bestaan hoofsaaklik uit tipe II kollageen fibrille in die vorm van uitgestrekte boë deur hoogs gelaaide GAGs.
  • Die ekstrasellulêre matriks van die aorta bevat kollagene wat spankrag verskaf en elastien wat elastisiteit verskaf.

Verskille tussen die bindweefsels hang ook af van die drie-dimensionele organisasie van die molekulêre komponente. Die tipe I kollageen fibrille in 'n tendon is verpak in dik, parallelle bondels vesels, waar tipe I kollageen fibrille in die vel lukraak georïenteer is. In kortikale been, word tipe I kollageen fibrille rondom haverse kanale nergelê.


Vetweefsel

  Soogdiere, mense ingesluit, eet met tussenposes maar gebruik gedurig energie en gebruik daarom lipiede as 'n tydelike stoor plek vir energieryke materiale. Vet of adipose weefsel is 'n tipe bindweefsel wat gespesialiseerd is vir die berging van vette.Daar is twee duidelik onderskeibare adipose weefseltipes wat verskil met betrekking tot hul verspreiding, bloedvoorsiening en metaboliese funksies.
  • Wit adipose weefsel
    • Normale liggaams vet
    • Baie groot sferiese selle wat poliëdries kan word as gevolg van deformasie
    • Bevat 'n enkele vet druppel, die sitoplasma is verminder tot 'n dun randjie net onder die plasma membraan
    • Die kern is afgeplat en verplaas tot een kant van die sel deur die versamelde vet
    • Roetine histologiese tegnieke verwyder die vet en slegs 'n groot ongekleurde spasie is sigbaar
    • Bindweefsel septa verdeel adipose weefsel en wat dan met die blote oog sigbaar is.

  • Bruin adipose weefsel
    • Prominent in pasgebore babas van alle soogdiere
    • In volwassens is dit die opvallendste in spesies wat hiberneer
    • Teenwoordig in die mens dwarsdeur sy lewe
    • Selle is kleiner as die van wit adipose weefsel
    • Sitoplasma is relatief volop en bevat vet druppels van verskillende groottes
    • Sitoplasma bevat 'n uitsonderlike groot aantal mitochondria
    • Bruin vet het 'n lobulêre organisasie
    • Baie bloedvat ryk met 'n verspreiding van bloedvate soortgelyk aan die van 'n klier
    • Veelvuldige klein ongemieliniseerde senuwees met aksone wat eindig op die sel oppervlak

Bindweefsel siekte toestande

 
  • Ehlers-Danlos Sindroom - word gekenmerk deur hiperelastisiteit van die vel en hiper-beweeglike gewrigte.
  • Marfan sindroom - word gekenmerk deur a triade van eienskappe:
    1. lang, dun ekstremiteite dikwels geassosieer met ander skeletale veranderinge
    2. verminderde sig as gevolg van dislokasies van die lense (ectopia lentis)
    3. aortiese aneurismes wat gewoonlik aan die basis van die aorta begin.
back


© augustus 2002 - julie 2008 marius loots